Wiemy, kto dostał Literacką Nagrodę Nobla 2023. Znamy nazwisko zwycięzcy. To norweski pisarz

Trwa Tydzień Noblowski 2023. Właśnie ogłoszono, kto dostał Literacką Nagrodę Nobla. To norweski pisarz Jon Fosse.

To szczególne wyróżnienie otrzymał za „nowatorskie sztuki i prozę, która daje wyraz temu, co niewypowiedziane”.

Jak podaje PAP laudację na cześć tegorocznego noblisty wygłosił pisarz i profesor Anders Olsson, który podkreślił, że Jon Fosse „łączy zakorzenienie w języku i naturze swojego norweskiego pochodzenia a jego twórczość, pisana w języku nynorsk obejmuje bogactwo sztuk teatralnych, powieści, tomików poezji, esejów, książek dla dzieci i tłumaczeń. Chociaż jest dziś jednym z najczęściej wystawianych dramaturgów na świecie, zyskuje coraz większe uznanie dzięki swojej prozie”.

Warto przypomnieć, że laureaci w tym roku otrzymują nagrodę pieniężną w wysokości 11 mln koron, a także złoty medal noblowski i kaligrafowany dyplom.

Jon Fosse jest uważany za jednego z najwybitniejszych współczesnych dramatopisarzy. Zadebiutował powieścią „Raudt, svart” (Czerwone, czarne). Dwa lata po jego debiucie wydano książkę „Stengd gitar” (Zamknięta gitara), a w 1986 roku tomik poezji „Engel med vatn i augene” (Anioł z wodą w oczach). Jon Fosse słynie jednak z pisania dramatów. Po polsku drukowano je na łamach „Dialogu”.

– W 2019 roku ukazały się pierwsze dwa tomy „Septologii” – prozatorskiego opus magnum Fossego. Kolejne trzy części (3-5) ukazały się w 2020 r., dwie ostatnie (6-7) rok później. To historia dwóch mężczyzn noszących to samo imię – Asle. Pierwszy tom tej książki ukazł się właśnie po polsku w tłumaczeniu Iwony Zimnickiej nakładem wydawnictwa ArtRage – przekazał PAP.

Twórczość Fossego zaliczana jest do norweskiego postmodernizmu. Pisarz był wielokrotnie nagradzany. Otrzymał m.in. Nagrodę Doblouga, Nagrodę Nordycką Akademii Szwedzkiej, a także Nagrodę Literacką Rady Nordyckiej.

Na scenach polskich teatrów wystawiono sztuki Fossego, takie jak „Imię”, „Sen o jesieni”, „Odwiedziny” czy „Matka i dziecko”. Jon Fosse pisze jednak nie tylko dramaty, ale również poezję, prozę, eseje i książki dla dzieci. Jest też tłumaczem.

Literacka Nagroda Nobla w ciągu minionych lat trafiała do twórców różnej narodowości. Przypominamy, kto w ciągu ostatnich pięciu lat otrzymał to wyróżnienie i z jakiego kraju pochodził:

• 2022: Annie Ernaux (Francja);
• 2021: Abdulrazak Gurnah (brytyjski pisarz urodzony na Zanzibarze);
• 2020: Louise Glück (Stany Zjednoczone);
• 2019: Peter Handke (Austria);
• 2018: Olga Tokarczuk (Polska).

Na przestrzeni lat wśród polskich noblistów w dziedzinie literatury znaleźli się m.in.: Wisława Szymborska, Henryk Sienkiewicz, Władysław Reymont i Czesław Miłosz.

W piątek, 6 października, wręczona zostanie Pokojowa Nagroda Nobla. Ostatnie wyróżnienie Akademii Szwedzkiej trafi do zwycięzcy lub zwycięzców w poniedziałek (9 października). Wówczas wręczona zostanie nagroda w dziedzinie nauk ekonomicznych.

Dotychczas Nagrody Nobla 2023 w następujących dziedzinach otrzymali:

• Fizjologia i medycyna: Katalin Karikó i Drew Weissman;
• Fizyka: Pierre Agostini, Ferenc Karusz i Anne L'Huillier;
• Chemia: Moungi G. Bawendi, Louis E. Brus, Alex I. Ekimov.

Zobacz sylwetki wszystkich dotychczasowych noblistów i dowiedz się, kim są odznaczeni badacze:

Źródło: PAP